Haşimoto Hastaları İyot Kullanmalı mı?
İyot, doğada toprak ve sularda bulunan ve besinler yoluyla aldığımız bir elementtir. Tiroid hormonlarının yapımında kullanıldığı için vücudumuz için çok önemlidir. Hem eksikliği hem de fazlalığı tiroid hastalıklarına neden olur. İyot eksikliği de tıpkı vitamin D eksikliği gibi tüm dünyada çok yaygındır.
İyot içeren gıdalar nelerdir?
1 çay kaşığı iyotlu tuz 4-6 gramdır ve 180-270 mcg iyot içerir
(1gr tuz 45 mcg iyot)
1 bardak yoğurt (200 ml) 110 mcg
1 bardak süt (200 ml) 85 mcg
100 gr balık 60 mcg
1 tane haşlanmış yumurta 26 mcg iyot içerir.
Dünya sağlık örgütünün önerdiği iyot alımı çocuklar için 120 mcg/gün, erişkinler için 150 mcg/gün, gebeler ve emzirenler için 250 mcg/gündür. İyot, çok fazla miktarda alındığında tiroid hormon üretimini geçici olarak engeller (Wolff Chaikoff etkisi ) Altta yatan tiroid hastalığı olmayan kişiler 1-2 gün sonra bu etkiden kurtularak normal tiroid hormonu üretimine devam ederler. Fakat sizin Haşimoto hastalığınız varsa bu adaptasyon olmaz ve tiroid hormonu üretiminiz daha da azalabilir. Fazla miktardaki iyodun, tiroid hormon üretimini artıradabilir (Jod Basedow fenomeni) Bu kişiler genellikle tiroid nodülü veya Graves hastalığı olan kişilerdir. Bu durumda yine adaptasyon gerçekleşmez ve fazla iyot tiroid hormonu üretiminde kullanılır.
İyotun %90’ı bağırsaklardan emilir ve yine %90’ı 24-48 saat içinde idrar yoluyla atılır. Sabah ilk idrarda bakılan iyot düzeyi sadece son günlerdeki iyot alımı hakkında bilgi verir. İyot düzeyini belirlemek için en sık bu yöntemi tercih ediyoruz.
Erişkinler için günlük 150 mcg iyot alımını öneriyoruz. Eğer bilinen bir tiroid hastalığınız yoksa günlük en fazla 250-500 mcg iyot alabilirsiniz. Burada dikkat edilmesi gereken en önemli nokta pek çok kişide tanı konulmamış tiroid hastalığı olmasıdır. Ayrıntılı bir değerlendirme yapılmadan ve konunun uzmanı olmayan kişiler tarafından Lugol önerilmesini doğru bulmuyoruz.
Uzun süre yüksek doz iyot alımı, tiroid otoantikorlarının (anti-TPO ve anti-Tg) artmasına neden olmaktadır. Bu kişilerde de hipotiroidi gelişme riski artar. Bu nedenle Haşimoto hastalarının Lugol gibi yüksek iyot alımından kaçınması gereklidir.
İyot takviyeleri: Lugol solusyonlarının %2’lik formlarının 1 damlasında 2500 mcg, %5’lik formlarının 1 damlasında 6250 mcg iyot bulunmaktadır. 1 damlasında 150 mcg iyot bulunan potasyum iyodür solüsyonları ve 1 tabletinde 100 ve 200 mcg iyot bulunan potasyum iyodür tabletleri bulunmaktadır. Dikkat ederseniz iyot içerikleri çok farklı olan formlar vardır. Bu nedenle doktorunuz önermeden iyot kullanmayınız.
Özetle;
- İyot ölçümü yapılmadan iyot kısıtlaması veya takviyesi verilmesi doğru değildir.
- İyot desteği olarak 1 damlasında 150 mcg iyot bulunan potasyum iyodür solüsyonları ve 1 tabletinde 100 ve 200 mcg iyot bulunan potasyum iyodür tabletleri tercih edilebilir.
- Yüksek iyot içerikli Lugol gibi ürünlerden kaçınmanız gerekir.
